زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

خیار حیوان (فقه)





خیار حیوان اختیار فسخ معامله برای خریدار حیوان می باشد .


۱ - تعریف خیار حیوان



خیار حیوان خیار ثابت براى خریدارِ حیوان است .

۲ - ماهیت خیار حیوان و احکام آن



حقیقت خیار حیوان تسلّط خریدار حیوان بر فسخ عقد تا سه روز از زمان عقد است و از دیدگاه امام خمینی در ثبوت خیار حیوان برای فروشنده در صورتی‌که ثمن معامله حیوان باشد اشکال است بلکه عدم ثبوت خیار خالی از قوت نیست.
اگر حیوانی که فروخته‌ شده است در مدت خیار حیوان تلف شود از مال بایع است، پس معامله باطل می‌شود و چنانچه مشتری ثمن را به بایع تحویل داده باشد به وی مراجعه کرده و آن‌را پس می‌گیرد.
و عیبی که بدون کوتاهی مشتری در سه روز که مدت خیار حیوان است در حیوان پیدا شود مانع استفاده مشتری از خیار حیوان و فسخ و رد نمی‌شود.
اگر مشتری در مدت خیار در حیوان تصرفی نماید که نوعاً دلالت بر رضایت دارد و غالباً کاشف از رضایت او می‌کند، خیار او ساقط می‌شود، مثل نعل زدن چهارپا و بریدن سم و چیدن مو و رنگ کردن آن، بلکه و رنگ نمودن موی آن بدون چیدن، و غیر این‌ها، و مطلق تصرف چنین نیست، همچنین از تصرفات مبطل خیار حیوان نیست ایجاد کاری مثل سوارشدن بر آن، سوارشدنی کم‌اهمیت که به‌حساب نمی‌آید، و آب‌ و علف دادن به آن.

۳ - کاربرد خیار حیوان در فقه



از آن در باب تجارت سخن گفته‌اند.

۴ - موضوع خیار حیوان



موضوع خیار حیوان، خرید و فروش هر موجود ذی روح، و مدّت آن بنابر مشهور- بلکه بر آن ادعاى اجماع شده- سه روز و دو شب است. برخى قدما مدت آن را در کنیز مدت استبرا ى او دانسته‌اند. آغاز خیار حیوان، زمان عقد است. برخى قدما مبدأ آن را زمان جدا شدن دو طرف معامله از یکدیگر دانسته‌اند.

۵ - اختصاص خیار حیوان به خریدار



خیار حیوان بنابر مشهور- بلکه بر آن ادعاى اجماع شده- به خریدار اختصاص دارد و فروشنده، در صورتى که بهاى پرداختى، حیوان باشد از آن برخوردار نیست.

۶ - اسباب سقوط خیار حیوان



اسباب سقوط:
۱. شرط سقوط آن در عقد.
۲. اسقاط آن پس از عقد.
۳. تصرف در حیوان یا نقل آن از ملک خود به عقد لازم همچون بیع یا غیر لازم همچون هبه و یا به غیر نقل، مانند آمیزش کردن با کنیز.
۴. سپرى شدن مدّت خیار.


۷ - پانویس


 
۱. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۵۱، القول فی الخیارات، خیارالحیوان.    
۲. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۵۱، القول فی الخیارات، خیارالحیوان.    
۳. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۵۲، القول فی الخیارات، خیارالحیوان، مسالة ۲.    
۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۵۲، القول فی الخیارات، خیارالحیوان، مسالة ۳.    
۵. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۵۱، القول فی الخیارات، خیارالحیوان، مسالة ۱.    
۶. جواهر الکلام ج ۲۳، ص ۲۳    
۷. کتاب المکاسب ج ۵، ص ۹۵    
۸. کتاب المکاسب ج ۵، ص ۸۳    
۹. غنیة النزوع، ص ۲۱۹    
۱۰. الکافی فی الفقه، ص ۳۵۳.    
۱۱. کتاب المکاسب ج ۵، ص ۹۲.    
۱۲. غنیة النزوع، ص ۲۲۰    
۱۳. کتاب المکاسب ج ۵، ص ۹۲.    
۱۴. المبسوط ج۲، ص ۸۵    
۱۵. جواهر الکلام ج ۲۳، ص ۲۴.    
۱۶. جواهر الکلام ج ۲۳، ص ۲۹- ۳۰    
۱۷. کتاب المکاسب ج ۵، ص ۹۷.    


۸ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج‌۳، ص ۵۴۵    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی







آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.